Nieuwe antibiotica behandelopties voor gonorroe (NABOGO trial)

Antimicrobiële resistente gonorroe is wereldwijd een toenemend probleem. Ceftriaxon (3e generatie cephalosporine) is op dit moment het antiboticum van eerste keus en tevens ook het enige beschikbare antibioticum dat empirisch bewezen effectief is voor de behandeling van gonorroe. Helaas zijn wereldwijd al enkele Neisseria gonorrhoeae (verwekker van gonorroe) stammen gevonden met resistentie voor ceftriaxon. In lijn met eerdere ervaringen met voorheen effectieve behandelopties zal naar verwachting de resistentie voor ceftriaxon toenemen. Hierdoor zal de behandelmogelijkheid van gonorroe ernstig beperkt worden, en dreigt gonorroe een onbehandelbare ziekte te worden met ernstige chronische complicaties zoals die werden gezien in het pre-antibiotische tijdperk. Op korte termijn worden geen nieuwe antibiotica verwacht. Daarom moet gekeken worden naar bestaande antibiotica als potentieel nieuwe behandelopties voor gonorroe. Uit eerdere in vitro en in vivo studies blijkt dat ertapenem, fosfomycine en gentamicine effectief zijn tegen gonorroe. Het is van groot belang dat deze middelen ook in de klinische praktijk geëvalueerd worden bij patiënten met gonorroe. Bij voldoende klinische effectiviteit kunnen deze middelen vervolgens gebruikt worden voor de behandeling van ceftriaxon resistente gonorroe.

De NABOGO (New Antibiotic treatment Options for uncomplicated Gonorrhoea) studie is een dubbelblinde gerandomiseerde non-inferioriteit studie met 4 behandelarmen, bestaande uit ceftriaxon (1 controle arm), ertapenem, fosfomycine en gentamicine (3 experimentele armen). Daarnaast zal bij een selectie van de deelnemers farmacokinetische data van de gegeven medicatie worden verzameld waarmee voorspellingen kunnen worden gedaan over de te verwachten effectiviteit bij afnemende gevoeligheid voor het betreffende middel. Over de farmacokinetiek van de te bestuderen antibiotica is nog weinig bekend (met name over ertapenem en gentamicine na intramusculaire toediening). Zo kan bij het voortschrijden van resistentie een betere inschatting worden gemaakt over de werkzaamheid van de geteste antibiotica in het licht van de gevoeligheid van huidige en toekomstige circulerende gonorroe stammen.

Het project bestaat uit twee delen:

  1. Klinische- en microbiologische effectiviteit en bijwerkingen van ertapenem, gentamicine en fosfomycine vergeleken met de standaard ceftriaxon behandeling bij 548 patiënten met gonorroe op de SOA polikliniek Amsterdam.
  2. Op basis van de in vitro gevoeligheid van gonorroe stammen voor het antibioticum en de farmacokinetische data van het betreffende middel wordt de effectiviteit van therapie gemodelleerd middels Monte Carlo simulatie. Veertig patiënten binnen elke studiearm zullen farmacokinetisch worden gevolgd.De duur van het gehele project bedraagt 36 maanden.

Uitgevoerd door: